مسجد؛ قدیمیترین خانه هر محله است که بیشتر از ما خاطره گذشتگان، وقایع و حوادث گذشته را به حافظه سپرده و چشم به حوادث آینده دوخته است. بسیار در جمعهای مسجدیمان خندیدهایم و غمهایمان را در پناه ستونهایش گریه کردهایم. روزهایمان را روی بردهای مسجد شمردهایم و بر دیوارش پرده عزا آویخته یا آذین شادی بستهایم.
همانطور که زمان میگذرد، آدمها نیز بر مرکب زمان میآیند و میروند و تنها خاطرهها، نشانها و یادگارها هستند که میمانند و میتوانند فرهنگ یک امت، یک شهر، یک محله و یک کوچه را بنویسند و به آیندگان انتقال دهند. تهیه یک دفترچه وقایع برای مسجد و ثبت لحظات شادی و اندوه، تلاش و مبارزه، موفقیتها و شروعهای تازه میتواند در حفظ فرهنگ جمعی و مردمی موثر باشد و پیوند محکمی را با مسجد ایجاد نماید:
ایده
استفاده از دفترچه ثبت وقایع خاص در هر سال مسجدی
مسئله
انتقال تاریخ مسجد(با محوریت مقاطع خاص زندگی نمازگزاران) از شفاهی به کتبی و تکریم اشخاص به واسطه یادآوری حوادث مهم زندگی ایشان.
فراموش نشدن سنتها و حفظ تجارب ارزشمند مسجدی.
شرح ایده
یادآوری فراز و نشیبهای گوناگونی که به طور طبیعی در زندگی اشخاص رُخ میدهد، دستمایه خوشیها و ناخوشیهای گوناگون خواهد بود. مسجد و اهل آن نیز از این قاعده مستثنی نیستند، لذا میتوان با ثبت و یادآوری حوادث مهم، خوشیها را تکثیر کرد و با تدبیر مناسب از حوادث تلخ به سمت خوشیها پل زد. یعنی میتوان با ثبت تاریخ وقایعی چون:
ولادت و عقیقه فرزندان مسجدی(نسل آینده مسجد)
مکلف شدن و جشن تکلیف نوجوانان فعلی و جوانان و پیران آینده
موفقیتهای علمی- اجتماعی جوانان(ورود به حوزه علمیه یا دانشگاه، رتبه آوردن در المپیادها و مسابقات علمی- ورزشی و...)
ازدواج مسجدیها
سفرها و اردوهای مهم مسجدی
سخنرانی و حضور شخصیتهای خاص و چهرههای کشوری در مسجد
ارتحال فلان شخصیت مسجدی(امام جماعت، هیأت امنا، خادم، نمازگزار و...).
و...
مجوعهای از حوادث تلخ و شیرین را در مقاطعی چون سالگرد و...به حافظه اهل مسجد یادآوری کرد تا بهانهای برای تعظیم آن حادثه و پیامها و عبرتهایش فراهم آید.
بایدها و نبایدها
تعیین مسئول مشخص برای این واقعه نگاری
تهیه دفتری خاص به این منظور با جدول بندی مناسب و تفکیک حوادث با ذکر نام و مشخصات لازم اشخاص.
اعلان سالگرد فلان واقعه خاص در بین دو نماز یا پس از نماز دوم یا نصب در تابلوی مسجد.
زینتها و مستحبات
بسنده نکردن به دفترچه و استفاده از ابزارهای مناسبتر همچون کامپیوتر
استفاده از نرمافزارهای مناسب هوشمند به منظور ارسال پیامک به صاحب واقعه خاص؛ مثلا:
تبریک سالگرد تولد بندگی آقا پسر یا دختر خانمی که سال گذشته مکلف شده و در مسجد برایش جشن گرفتهاند.
تبریک سالگرد ازدواج علی آقا و زهرا خانم
گرامیداشت موفقیت حسن آقا که سال گذشته حائز رتبه تک رقمی در کنکور شد.
گرامیداشت سالگرد ارتحال حاج حسین علوی که سال گذشته در حال خدمت به نمازگزاران از دنیا رفت و طلب فاتحه برای او.
و....
پشتوانه نظری
پیام مقام معظم رهبری به نوزدهمین اجلاس سراسری نماز:
زمزمه محبت متولیان و مدیران و امنای مساجد، باید دلهای پاک جوانان را مجذوب و مشتاق کند... چه نیکوست که دانشآموزان برجسته و ممتاز در هر محل، در مسجد و در برابر چشم مردم و از سوی امام جماعت، تشویق شوند. مسجد باید رابطه خود را با جوانانی که ازدواج میکنند، با کسانی که به موفقیتهای علمی و اجتماعی و هنری و ورزشی دست مییابند، با صاحب همّتانی که کمک به دیگران را وجهه همت میسازند، با غمدیدگانی که غمگساری میجویند، و حتی با نوزادانی که متولد میشوند، برقرار و مستحکم کند.
روایاتی که بر ادخال سرور در قلب مومن تاکید دارند.
اینکه واقعا برخی حوادث آنقدر آموزندهاند که میتوان آن را از باب "و ذکّر، إنّ الذّکری تنفع المومنین(ذاریات55)" مصداق ذکر نافع دانست.
ایدههای مرتبط در بانک ایده
دفترچه وقایع حیاتی اموات مسجد(نمایش)
تهیه دفترچه وقایع حیاتی متوفیان جهت جذب بانیان به مسجد برای ارائه خیرات خود
تاریخ شفاهی محله و مسجد(نمایش)
جلسه خاطرهگویی اهالی مسجد از وقایع تاریخی و ثبت تاریخ شفاهی محله و مسجد در ویترین مسجد و انتشار گزیده آن.
خاطرهسازی مثبت(نمایش)
ثبت زیباترین و ماندگارترین لحظات خود در مسجد