به گزارش پایگاه تخصصی مسجد؛ با شیوع کرونا و گسترش آن، یکی از اولین نهادهایی که در روزهای نخست آمادگی کامل برای مقابله با آن را داشت، مسجد بود. مسجدی ها از بسیج تا کسبه، از کودکان تا بزرگسالان در همه عرصه‌های مقابله با کرونا و آسیبهای آن حضور داشتند. آنها در زمانیکه ماسک(تنها راه مقابله با بیماری)، گران و کمیاب شد، توانستند با تولید و توزیع میلیونی آن گام بزرگی در مقابله با بیماری بردارند. اهل مسجد با حضور شبانه روزی خود توانستند، با اقدامات بی نظیری مثل توزیع آبمیوه و میان‌وعده‌های مقوی، خستگی کادر درمان را برای دقایقی دور کنند.
بعد از فرمایشات مقام معظم رهبری(مدظله العالی) مبنی بر محوریت مسجد در اقدامات مربوط به مقابله با بیماری و کمک های مردمی(تحت عنوان «رزمایش مواسات و همدلی»)، مرکز رسیدگی به امور مساجد در لبیک به فرمان رهبر انقلاب، «عملیات محله محور مسجد پایه» را آغاز کرد.
این عملیات علاوه بر اقدامات پیشگرانه کرونایی و کم کردن صدمات و آلام ناشی از آن، در موقف‌های تقویم خود برنامه‌های مختلف فرهنگی و اجتماعی را با محوریت مقابله با کرونا و کاهش صدمات آن، دنبال می‌کند. از در همین راستا و با هدف کاستن آسیبهای اقتصادی، برنامه‌های دقیقی برای توزیع هدفمند کمک‌های معیشتی طراحی شد. مساجد با هماهنگی یکدیگر خانواده‌های نیازمند را شناسایی و با اشتراک گذاشتن ظرفیت‌های خود اقدامات منظم و مدونی را انجام می‌دهند.
در «عملیات محله محور مسجد پایه»، تعدادی از مساجد با عنوان «مساجد محوری» وظیفه هماهنگی سایر مساجد محله را در امور مذکور بر عهده دارند. یکی از این مساجد، «مسجد المهدی(عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف)» (واقع در تهران، خیابان نبرد جنوبی) به امامت «حجتالاسلاموالمسلمین سیدعلی‌اکبر میرخلیلی» است.
«مسجد المهدی(عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف)» یکی از مساجد موفق در قبل و بعد از همه گیری کرونا است. این مسجد توانسته با همت امامِ خود و مردم محله در زمینه‌های متعددی از جمله توزیع کمک‌های مردمی، جذب نوجوانان و تکریم آنها، اشتغالزایی، ازدواج آسان و بسیاری از موارد دیگر، موفق باشد. دلایل این موفقیت را در گفتگوی پایگاه تخصصی مسجد با حجتالاسلاموالمسلمین «سیدعلی‌اکبر میرخلیلی» امام این مسجد می‌خوانید.
عوامل موفقیت«مسجد المهدی(عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف)» در عرصه های مختلف فعالیت های اجتماعی، چیست؟
قطعاً موفقیت به دست آمده از لطف خدا است.
یکی از دلایل این موفقیت، حضور تمام وقت امام جماعت در مسجد است. من خودم را وقف مسجد کرده‌ام و به غیر از مسجد هیچ دلمشغولی دیگری ندارم.
در مسجد ما هر سه وعده نماز به صورت جماعت برگزار میشود. از اول صبح تا پاسی از شب درب مسجد به روی مردم باز است. اهالی هر مشکل و گرفتاری داشته باشند در صورت مراجعه به راحتی امام جماعت را پیدا می‌کنند. دفتر امام جماعت طوری طراحی شده که رو به خیابان باز شود. اغلب اوقات در این دفتر حضور دارم و با اهالی گپ و گفت میزنم.
برخی از اهل محل کمتر به مسجد می آیند ولی با امام جماعت شان رفاقت دارند. وقتی از جلوی دفتر می گذرند با او سلام و احوالپرسی می کنند و هم‌کلام می شوند. این معاشرت و مواجهه با مردم در مقبول واقع شدن امام جماعت در یک محله بسیار موثر است.
موضوع دیگر احساس من به عنوان امام جماعت به مسجد است. من خدمت به مسجد را توفیق بسیار بزرگی می‌دانم. شخصاً به مسجد عشق می‌ورزم. هیچ یک از کارهای مسجد را کوچک نمی‌شمارم و انجام دادن آن را برای خودم نه تنها سبک نمی‌دانم بلکه یک وظیفه محسوب می‌کنم. بارها پیش آمده است که خادم مسجد حضور نداشته و من از رسیدگی به کارهای مسجد تا نظافت آن را خودم انجام داده‌ام. گاهی مردم متوجه این امور می شوند که باعث می شود تحت تاثیر قرار گیرند و اعتماد آنها به امام جماعت بیشتر شود.
من در همان محله ای ساکن هستم که مسجد در آن واقع شده است. این امر باعث میشود مردم به روحانی محله یا کاملا اعتماد پیدا کنند و یا کاملاً اعتمادشان را نسبت به او از دست بدهند. این موضوع به سبک زندگی امام جماعت برمی‌گردد. چون حتی کوچکترین مسائل از نظر مردم پنهان نمی‌ماند! از صف نانوایی گرفته تا اینکه چه نانی می‌خرم؟ نانی که می‌خرم متفاوت است یا همان است که مردم می‌خرند؟! لذا به ندرت نان کنجدی می‌خرم. در سایر مکان‌ها نیز این مسئله وجود دارد.
یک نکته مهم در این باره سبک زندگی خانواده‌ی امامِ مسجد است. از خرید تا پوشش، همه چیز در معرض قضاوت قرار می‌گیرد. لذا کوچکترین غفلت باعث بزرگترین ضربه ها میشود. متأسفانه خسارتی جبران ناپذیر در انتظار این غفلت‌ها است. خسارتی که به اعتماد مردم وارد میشود.
اگر روحانی در محله مسجد زندگی نکند شاید اینقدر محدود نشود، ولی قطعاً ارتباطش با اهالی کامل نخواهد شد. امام جماعتی که در محله‌ی مسجد زندگی می کند، باید محدودیت‌های بسیاری را تحمل کند. رفت و آمد فامیلی او ممکن است به موضوعی برای قضاوت وی تبدیل شود. اینکه چه مهمان‌هایی با چه پوششی و یا حتی با چه ماشینی به خانه امام جماعت می آیند مصداق این امر است. حتی ماشینی که امام جماعت سوار می شود نیز در این مقوله جای می‌گیرد.
درست است عدم رعایت کوچکترین مسائل ممکن است زیانبار باشد، اما زمانیکه امامِ مسجد دقت نظر داشته باشد، اجرش را خواهد گرفت و به میزان زیادی اعتماد مردم را جلب خواهد کرد. البته نه اینکه ظاهر سازی نماید! این اعتماد نه تنها برای امام جماعت، بلکه برای جامعه‌ی روحانیت جلب میشود.
در گذر زمان جمع بندی و بررسی یک سری از رفتارهای امام جماعت جایگاه او را در بین مردم مشخص می‌کند. اگر یک روحانی بتواند این محدودیت‌ها را بپذیرد و یک زندگی تقریباً بدون حاشیه و تنش در محله داشته باشد، حتی اگر کار خاصی هم انجام ندهد باز هم موفق است!
با توجه به ورود تخصصی و موثر حضرتعالی به حوزه کودک و نوجوان و موفقیت شما در این حوزه، راز جذب موفق این قشر را در چه می‌دانید؟
برای انجام هر کاری اگر انسان آموزش تخصصی ببیند در آن کار موثر خواهد بود. من دو سال در قم به عنوان معاون آموزشی در یک موسسه‌ی آموزش تخصصی مسجد خدمت کردم و تخصصی در این باب دارم. قطعاً دوره‌های تخصصی بسیار موثر هستند، ولی خارج از بحث تخصص این امر یک امرِ ذاتی است! همانطور که مدیریت به خودی خود یک امرِ ذاتی است. درست است که انباشت علمی و تحصیلات تخصصی باعث تقویت آن خواهد شد، اما کسی که ذاتاً مدیر نباشد حتی اگر دکترای مدیریت هم اخذ کند، در مدیریتش موفق نخواهد شد.
در امامتِ مسجد و مواجهه با قشر جوان نیز چنین حالتی صدق می کند. اگر تخصص و آموزش در کنار این امر ذاتی قرار بگیرد، تاثیرات عمیقی خواهد گذاشت.
در بحث جذب کودک و نوجوان مهمترین مسأله، رفتار متقابل است. برای مواجهه با این قشر باید صمیمیت و دوستی داشت. گاهی یک سلام و احوالپرسی ساده و اهمیت دادن به آنها می‌تواند بسیار موثر باشد. برای جذب کودکان به مسجد باید به مناسبت ها و بهانه های مختلف آنها را تشویق کرد. مثلاً اگر یک روز تکبیر می‌گویند تشویق شوند. این گونه رفتارهاست که در ذهن آنها ماندگار میشود.
از فعالیت ها و ابتکارات «مسجد المهدی(عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف)» هم بگویید.
یکی از ابتکارات مسجد ما اهدای ثواب تلاوت نور به خانواده‌ی شهدا است. همه می دانیم که مساجد رسم دارند، هر شب یک صفحه قرآن تلاوت کنند. این برنامه با عنوان تلاوت نور شناخته میشود. همچنین می دانیم که بارها و بارها تاکید شده که خانواده های شهدا تکریم و راه و روش آنها شناسانده شود.
ابتکار مسجد ما این است که پدران و مادران شهدا که در قید حیات هستند و اگر به رحمت خدا رفته‌اند، همسر و فرزند و یا برادر و خواهر شهید به مسجد دعوت می‌شوند و بعد از نماز مغرب و عشاء یک مصاحبه چند دقیقه‌ای درباره‌ی شهید، زندگی، نحوه شهادت و وصیت او، با خانوادهاش انجام می‌دهیم.
بعد از آشنایی مختصر نمازگزاران با خانواده و راه و رسم شهید، یک صندلی در کنار صندلی قاری قرار می‌دهیم و صفحه قرآن را به نیت شهید و خانوادهاش تلاوت می کنیم. این امر باعث می شود که اهالی، شهید محله خود را بهتر بشناسند. همچنین باعث تکریم و تجلیل خانواده‌ی شهید در جمع مردم و افزایش روحیه آنها میشود. ابتکارات این چنینی باعث ماندگار شدن یک فعالیت و جذب حداکثری میشود.
در فعالیت‌های مربوط به عملیات «محله محور مسجد پایه» و فعالیت های دوران کرونا چه ایده‌هایی را به کار گرفتید.
مستحضر هستید که اجرای طرح شهید سلیمانی(رحمة‌الله‌علیه) به نیروی انسانی زیادی نیاز دارد. مسجد ما اجرای این طرح را فرصتی برای قدردانی از نوجوانان و جوانانی دانست که در سرشماری خانواده‌های کرونایی و یا خانواده های‌نیازمند، با بسیج مسجد همکاری داشتند.
یک ابتکار دیگر مسجد ما که در راستای همدلی و همکاری مساجد انجام شد، عیدی دادن به اهالی مسجد همسایه است. همدلی و هماهنگی مساجد یک محله از اصول عملیات محله محور مسجد پایه است.
در این اقدام، روز میلاد نبی اکرم(صلی‌الله‌علیه‌و‌آله و‌سلم)، حدود ۲۰۰ شاخه گل تهیه کردیم و به اتفاق نمازگزاران مسجد، دسته جمعی، گل به دست، به مسجد نزدیک خود به نام مسجد النبی(صلی‌الله‌علیه‌و‌آله و‌سلم)، رفتیم. من به عنوان امام جماعت شاخه گل را به امام آن مسجد و نمازگزاران هم گلهایشان را به نمازگزاران آنجا هدیه دادیم. اینگونه کارها می‌تواند موجب نزدیکی مردم و ائمه جماعات یک محله شود.
یکی از اقدامات نسبتاً جدید در «مسجد المهدی(عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف)» ایجاد «میزِ خدمتِ مسجد» است. شروع این خدمت با رفع خصومت و اصلاح ذات البین بود و پس از گسترش توانست بیش از ۱۲۰۰ پرونده قطعی را با پادرمیانی مختومه نماید. در این راستا چندین کارشناس حقوقی و وکیل به کار گرفته شدند. در حال حاضر دامنه فعالیت «میزِ خدمتِ مسجد» گسترده‌تر شده و در زمینه‌ی مشاوره تحصیلی و ازدواج آسان نیز خدمت‌رسانی می‌کند.
در زمینه‌ی ازدواج و آشنا نمودن جوان‌ها به منظور ایجادِ شرایط ازدواج آسان، یکی از خانم ها که هم بازنشسته فرهنگی هستند و هم اعضاءِ هیئت امناءِ مسجد، یک بانک اطلاعاتی از دختران و پسران در سنِ ازدواج، تهیه کرده است و هر کسی که در این باب به ما مراجعه می‌کنند به ایشان معرفی می‌کنیم.
ایشان خانواده‌هایی که قرابت فرهنگی دارند را به به یکدیگر معرفی می‌کند. همچنین جوانانی که از این طریق به یکدیگر معرفی می‌شوند، به وقت ازدواج از طرف مسجد حمایت می‌شوند.
کار مهم و ارزشمند دیگری که ضرورت آن بسیار احساس می‌شد، اشتغال زایی است. تاکنون برای قریب به ۱۰۰ نفر به طور مستقیم اشتغالزایی صورت گرفته است. در ابتدای شروع به خدمت اینجانب آنها کمتر از ۲۰ نفر بودند که در طول این سالها، مراجعه کنندگان با دریافت آموزشهای لازم در حرفه خیاطی مشغول به کار شده و به درآمدزایی رسیده‌اند. با اینکه کارگاه خیاطی مسجد سود بسیار مختصری برای مسجد دارد، ولی هدفش فقط ایجاد اشتغال است نه درآمدزایی برای مسجد.
در زمینه‌ی کمک‌های معیشتی نیز، هر دو تا سه ماه به حدود ۱۲۰ خانواده سبد کالا اهدا می‌کنیم. همچنین خانواده‌های نیازمند می‌توانند از نانواییِ مسجد نانِ رایگان دریافت کنند و حداقل در این زمینه دغدغه‌‌ای نداشته باشند.